સુનિતા વિલિયમ્સ બાદ વધુ એક ભારતીય અંતરિક્ષ યાત્રી ભરશે ઉડાન, ગગનયાન મિશનને થશે ફાયદો...

ભારતીય મૂળની અમેરિકન અવકાશયાત્રી સુનિતા વિલિયમ્સ 286 દિવસ અવકાશમાં વિતાવ્યા બાદ આજે સવારે સ્પેસએક્સના ડ્રેગન અવકાશયાનમાં સુરક્ષિત રીતે પૃથ્વી પર પરત ફરી. બુધવારે સવારે 3:27 વાગ્યે (IST) અવકાશયાન ફ્લોરિડાના કિનારે સફળતાપૂર્વક લેન્ડ થયું. સ્પેસએક્સના ડ્રેગન અવકાશયાનથી સુનિતા વિલિયમ્સ અને બુચ વિલ્મોરના સફળ વાપસી પછી, વિશ્વની નજર હવે આગામી એક્સિયમ મિશન 4 (એક્સ-4) પર ટકેલી છે, જેમાં ભારતની નોંધપાત્ર ભાગીદારી હશે.

2025 ના વસંતમાં લોન્ચ થનારા ખાનગી અવકાશ મિશનમાં પહેલીવાર ભારતીય વાયુસેનાના ટેસ્ટ પાઇલટ અને ગગનયાન મિશન સાથે જોડાયેલા અવકાશયાત્રી શુભાંશુ શુક્લાને આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ સ્ટેશન (ISS) પર મોકલવામાં આવશે. આ મિશન ફ્લોરિડામાં નાસાના કેનેડી સ્પેસ સેન્ટરથી સ્પેસએક્સના ડ્રેગન અવકાશયાન દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવશે અને લગભગ 14 દિવસ ચાલશે.

Ax-4 મિશનમાં શુભાંશુ શુક્લા ઉપરાંત, નાસાના ભૂતપૂર્વ અવકાશયાત્રી પેગી વ્હિટસન કમાન્ડરની ભૂમિકા ભજવશે. તેમની સાથે યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી (ESA) ના અવકાશયાત્રીઓ ઝોઝ ઉજ્નાન્સ્કી-વિસ્નીવસ્કી (પોલેન્ડ) અને ટિબોર કાપુ (હંગેરી) પણ રહેશે. આ ટીમ અવકાશમાં વિવિધ વૈજ્ઞાનિક સંશોધન, શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓ અને વ્યાપારી પ્રોજેક્ટ્સમાં સામેલ થશે. આ પહેલી વાર હશે જ્યારે કોઈ ભારતીય અવકાશયાત્રી ખાનગી મિશન હેઠળ ISS જશે.

સુનિતા વિલિયમ્સ સાથે, નાસાના નિક હેગ અને રશિયાના રોસકોસ્મોસ અવકાશયાત્રી એલેક્ઝાન્ડર ગોર્બુનોવ પણ આ મિશનનો ભાગ હતા. શરૂઆતમાં ફક્ત 8 દિવસ માટે નિર્ધારિત આ મિશનને ટેકનિકલ ખામીઓને કારણે 9 મહિના સુધી લંબાવવામાં આવ્યું. તેમની વાપસીની ભારત અને દુનિયાભરમાં ઉત્સવ તરીકે ઉજવણી કરવામાં આવી. સુનિતાના પૈતૃક ગામ ગુજરાતના ઝુલાસણમાં લોકોએ તેમની સલામત વાપસીની ઉજવણી કરી અને ફટાકડા ફોડ્યા.

સુનિતા વિલિયમ્સની વાપસી અને શુભાંશુ શુક્લાની આગામી યાત્રા ભારતના અવકાશ ઇતિહાસમાં નવા પ્રકરણો ઉમેરી રહી છે. એક તરફ સુનિતાએ પોતાની અદ્ભુત અવકાશ યાત્રા દ્વારા એક ઉદાહરણ સ્થાપિત કર્યું છે, તો બીજી તરફ શુભાંશુ ભારતના અવકાશ સપનાઓને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જવા માટે તૈયાર છે.

ભારત અને ખાનગી અવકાશ મિશન માટે મોટી સિદ્ધિ

Ax-4 મિશન અવકાશમાં ખાનગી કંપનીઓની વધતી ભાગીદારીને પ્રતિબિંબિત કરે છે, સાથે જ તે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ઇસરો અને નાસાના સહયોગને પણ મજબૂત બનાવે છે. નાસાના ISS પ્રોગ્રામ મેનેજર ડાના વેઇગલે જણાવ્યું, "ખાનગી અવકાશ મિશન માઇક્રોગ્રેવિટી રિસર્ચ માટે નવી તકો ઉત્પન્ન કરવાની સાથે-સાથે માનવ અવકાશ ઉડાનનો વ્યાપ પણ વધારી રહ્યું છે."

ગગનયાન મિશનને થશે ફાયદો

ઇસરો આ મિશન પર નજીકથી નજર રાખશે, કારણ કે તેમાંથી મેળવેલા અનુભવોનો ઉપયોગ ભારતના ગગનયાન મિશનમાં પણ કરવામાં આવશે. ભારતની આ ઐતિહાસિક ભાગીદારી ભવિષ્યમાં અવકાશ સંશોધન અને કોમર્શિયલ અવકાશ યાત્રાના દરવાજા ખોલી શકે છે.

એશિયાનું પ્રથમ કોમર્શિયલ સ્પેસ સ્ટેશન બનાવવાની યોજના

એક્સિયમ સ્પેસ કંપની ભવિષ્યમાં વિશ્વનું પ્રથમ ખાનગી સ્પેસ સ્ટેશન વિકસાવવાની યોજના ધરાવે છે અને Ax-4 મિશન આ દિશામાં એક મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું છે. Ax-4 મિશનની તૈયારીઓ પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે અને ભારતના શુભાંશુ શુક્લાની ઐતિહાસિક યાત્રા અંગે ઉત્સાહ સતત વધી રહ્યો છે. આ મિશન વૈશ્વિક સ્તરે અવકાશ મિશનમાં ભારતની ભાગીદારીને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જનાર સાબિત થઈ શકે છે.

સુનિતા વિલિયમ્સની સફળ વાપસી

સુનિતા વિલિયમ્સ અને તેમના સાથીદાર બુચ વિલ્મોર 5 જૂન, 2024 ના રોજ બોઇંગ સ્ટારલાઇનર અવકાશયાનમાં ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) જવા રવાના થયા હતા, પરંતુ ટેકનિકલ સમસ્યાઓના કારણે બંને ત્યાં જ ફસાઈ ગયા હતા. નાસાએ સ્ટારલાઇનર અવકાશયાનને ક્રૂ વિના પૃથ્વી પર પાછું લાવવાનો નિર્ણય લીધો હતો. હવે 9 મહિના પછી, આ બંને સ્પેસએક્સ ડ્રેગનના ક્રૂ-9 મિશન સાથે પરત ફર્યા છે.